Pluto in Boogschutter (1995-2008)

Inhoudsopgave

• Waarheid
• Pluto als archetype
• Boogschutter als archetype
• Pluto en Boogschutter gecombineerd
• Vertrouwen & zelfvertrouwen

Toen Pluto op vrijdag 10 november om 20:39 uur ’s avonds definitief in het teken Boogschutter ging lopen, stond de Maan, die uiteindelijk het symbool is voor hoe wij als mensen hier op de de Aarde reageren op kosmische energie op de 27e graad van Tweelingen. Het symbool (uit de Astrologische Mandala van Rudhyar) daarvoor is ongelooflijk passend voor de passage van Pluto door Boogschutter:

Een zigeunerin komt tevoorschijn uit het bos waar zich het kamp van haar stam bevindt.
De grondtoon van dit symbool:
Trachten deel te nemen aan een groter, door het verstand gestructureerd bestaansgeheel. Het gaat hier om een bewuste poging het instinctieve, aardgebonden stadium van het collectieve familiegebeuren achter je te laten en op te duiken in het gebied van het bewuste verstand – de stad in te gaan en met mensen bewust te communiceren. De wilde driften van de natuur bereiken hier een situatie waarin deze getemd zullen worden door de krachten van het intellect. Een fase van herpolarisering.

Toen  Pluto dan echt in Boogschutter ging lopen, ontplofte de (toenmalige) Astronetcomputer in Nederland. Een fraai staaltje van Pluto in Boogschutter! Er kwam letterlijk allemaal vuur uit de computer naar ik heb gehoord. En een grote krantenkop de dag ervoor (A.D.) was: “Dodelijk Vuurwerk”. Nu wordt er de laatste jaren wel vaker over de gevaarlijke kanten van vuurwerk geschreven zo in de perioden voor oud en nieuw, maar ik realiseerde me opeens, dat “dodelijk vuurwerk’ niet zou misstaan als titel voor een artikel over bijvoorbeeld Pluto in Boogschutter!

Op vrijdag 20 januari 1995, toen Pluto voor het eerst in Boogschutter kwam (daarna ging hij nog retrograde lopen in Schorpioen) kopte de Telegraaf:

Waarheid

Pluto in Boogschutter heeft met de diepe zielsmatige behoefte aan waarheid te maken, zeker samen met Uranus in Waterman erbij. Wat is waarheid? Waarheid is in essentie dat wat goed is. Onze behoefte aan waarheid, en aan echtheid, komt voort uit een diepe behoefte aan geluk, aan liefde, aan schoonheid. En terwijl we aan geluk, liefde en schoonheid en waarheid denken zouden we dat willen ervaren in een hoedanigheid van onveranderlijkheid, van zekerheid. We zijn op zoek naar een staat van zijn die betekenisvol, vreugdevol en tegelijkertijd altijd nieuw en toch eeuwig hetzelfde is. We zijn, misschien wel, op zoek naar God. En we doen dat misschien wel sterker dan ooit tevoren, met zijn allen, collectief en individueel, en ieder op zijn of haar eigen manier zelfs zonder te weten waar we naar op zoek zijn.

De staat van weten, van werkelijk weten, is een kwaliteit waar het niet nodig is om andere mensen te overtuigen. Alles is dan goed zoals het is, en straalt dat uit en intuïtief reageert iedereen daar positief op. Maar op het moment dat ik jou wil overtuigen van iets, ben ik waarschijnlijk zelf niet zo zeker van mijn zaak, en weet dus eigenlijk niet echt zeker of ik gelijk heb of niet, of ik wel zo dicht bij de bron van alwetendheid ben.
De vreugde antwoord te krijgen op welke vraag je ook maar hebt, de vreugde te begrijpen, het geheel te zien, en de spirituele gloed die er in je gaat branden, en die andere mensen van warmte kan voorzien, ze kan enthousiasmeren om door te gaan met hun zoeken, dat is de diepste kern van Boogschutter: voorbij meningen, voorbij overtuigingen — het spirituele vuur dat brandt in contact met de bron van al het weten. Het spirituele vuur kan in sommige transformaties ervan dodelijk vuur zijn.
En daarmee bedoel ik niet dat het spirituele vuur betekent dat je door je laaiende enthousiasme andere mensen aan je onderwerpt. Daarmee bedoel ik een fenomeen dat straks samen met Uranus in Waterman, die elektriciteit vertegenwoordigt, wel eens in onze fysiopsychologische huishouding te keer kon gaan.

Ik heb eens iemand horen zeggen dat het spirituele vuur ontsteekt op het moment dat een mens opgehouden is te oordelen. Dat is een heel interessante gedachte voor de Pluto in Boogschutter tijd die we nu gaan krijgen, omdat Pluto ons juist op het gebied van oordelen, wel eens kon gaan aanpakken. Pluto kon wel eens van ons gaan vragen om op te houden met oordelen, om plaats te maken voor waarnemen — helder en ziend en open. Werkelijk gaan waarnemen, werkelijk gaan begrijpen en werkelijk communiceren op een laag waar misschien niet eens al te veel woorden en theoretische omhaal voor nodig zijn.

Voordat wij echter in staat zijn om helder en zonder vooroordelen waar te nemen, zal er een gigantisch schoonmaakproces in onze geest plaats moeten vinden, en om heel eerlijk te zijn: dat is eigenlijk iets heel engs. Het is bijna griezelig om geen gedachten over iets in je hoofd te hebben, om rustig waar te nemen, zonder iets in een bepaald kader te plaatsen. Als we geen referentiekader meer zouden hebben waarin we onszelf plaatsen, wat een typische Boogschutteraangelegenheid is (referentiekaders en visies op dingen), dan leven we eigenlijk in een soort existentiële ruimteloosheid. We kunnen dan met onze geest niet iets vastpakken en dat is dus bepaald niet eenvoudig.
De open geest als die van een kind is een houding die in de wereld buiten om ons heen niet zo gewaardeerd wordt.

En als je aan astrologie doet, wordt het helemaal moeilijk. Wij spelen in het leven nu eenmaal allemaal een rol, en de rol van de astroloog is de rol van iemand die juist wel antwoorden heeft vanuit een bepaald referentiekader.

Zoals AIDS één van de fenomenen van Pluto in Schorpioen was, zo bracht Pluto in Boogschutter collectieve energieën teweeg die kenmerken hadden die meer te maken hebben met onze ontvankelijkheid voor gedachtenimpulsen binnen onze aura. Zwakke plekken in onze spirituele beleving kwamen naar boven, in tegenstelling tot zwakke plekken binnen onze fysieke omgeving, zoals we dat met Pluto in Schorpioen zagen.

En dit laatste is waarschijnlijk het meest universeel van de Pluto in Boogschutter energie: de confrontatie met zwakke plekken in onze spirituele levensfilosofie.

We zagen tijdens de eerste weken van Pluto door Boogschutter een fenomeen waar veel astrologen aan refereerden in verband met de betekenis van Pluto in Boogschutter, namelijk religieus fanatisme of absolutisme. Wat gebeurde er? Een religieuze groepering met de veelzeggende naam ‘De Hoogste Waarheid’ (Pluto in Boogschutter) maakte Japan onveilig door gifbommen (Vissen) los te laten in het verkeerscircuit (Tweelingen). Het is bepaald niet ondenkbaar dat religieus fundamentalisme één van de belangrijkste uitwerkingen is op mondiale schaal (Met Pluto halverwege Boogschutter hadden we het fenomeen van de Twin Towers). Als de Hoogste Waarheid echter een waarheid wordt van respectloosheid, en van dominantie van menselijke meningen, dan is er helemaal geen sprake van waarheid. Nogmaals, waarheid heeft het essentiële kenmerk van juistheid en goedheid dat wij intuïtief aanvoelen.

Natuurlijk kan hetzelfde principe van waarheid versus onwaarheid ook in ons persoonlijk leven tot uitdrukking komen door sterke confrontaties met dat waar wij in geloven, onze basisfilosofie, ons mensbeeld, dat letterlijk op de kop kan komen te staan bijvoorbeeld door diepere inzichten.

Pluto als archetype

Ik noem Pluto samen met Saturnus wel eens de twee ‘inwijders’ van de kosmos. Alle confrontaties, testen, en pijnlijke momenten waar wij door groeien zijn functies van slechts deze twee planeten. Beide planeten hebben een energie die naar binnen trekt, inkeer veroorzaakt, en afzondering van de buitenwereld. Saturnus doet dat op een bewustzijnsvlak waar wij er als mens, als ego, als persoonlijkheid zicht op kunnen hebben: in ons dagelijks bewustzijn dus. Pluto echter heeft dezelfde uitwerking als Saturnus, alleen op een vlak dat volkomen buiten alle controle ligt. Controle is immers een functie van Saturnus, terwijl de controle die je wel bij Pluto aantreft, een vastklampen uit paniek en regelrechte overlevingsangst is, die een reactie is op het besef dat we juist helemaal geen enkele controle over de levensomstandigheden hebben.

Als je er van uit gaat dat dit leven een school is om te groeien, dan zijn Saturnus en Pluto de twee examinatoren, die je tot het uiterste kunnen beproeven, en uiteindelijk gaat het hier dan om inwijdingsbeproevingen. Inwijdingen waarin? Inwijdingen in Licht. Omdat spiritueel vuur in werkelijkheid inderdaad dodelijk vuur kan zijn, moeten er eerst testen komen die je sterk maken zodat je het licht van het spirituele vuur aankunt, en er niet door ‘gedood’ wordt met andere woorden. Of er niet van op hol slaat. Of er niet van in psychotische processen terechtkomt.

Pluto is van deze twee de grootste tester, de planeet veroorzaakt uitdagingen en confrontaties jegens ons hele gevoel van individualiteit, en jegens ons ego zelf. Pluto is een kracht en een power die uit regionen komt voorbij dit ene leven zelf, die uit regionen komt voorbij ons huidige bewustzijn zelf, en de testen die wij doormaken met Pluto zijn testen die niets meer en niets minder van je vragen dan te durven je vasthoudende geloof los te laten dat dit ene leven het geluk, veiligheid en geborgenheid moet brengen. De testen van Pluto zijn telkens confrontaties die je de realisatie brengen dat juist in dit ene leven, in dit ene lichaam, niets zeker is, niets veilig is, dat de dood, bij wijze van spreken en soms letterlijk, om de hoek gluurt. Telkens als je heel diep in je zelf keert, en je DURFT de realisatie onder ogen te zien dat je als mens eigenlijk niets onder controle hebt, behalve de dingen zo goed mogelijk te doen, dan kom je bij een nieuwe bewustzijnslaag aan die het hart doet kloppen, die je bij de essentie van je zelf brengt, die merkwaardig genoeg, juist het leven in jezelf wakker roept, het leven van de ziel.

Een heleboel dingen die wij normaal gesproken belangrijk vinden, zijn dan opeens niet meer belangrijk. Alleen essentie is nog belangrijk, weg met alle flauwekul, weg met gedrag van aanpassing: in je diepste wezen stem je dan af op een innerlijke zekerheid van onsterfelijkheid, om het de volgende dag overigens weer te vergeten en weer terug te vallen in patronen van gewenning om het lichaam, je huis, je baan, en alles in stand te houden. Tot de volgende confrontatie.

Zo probeert de kracht van Pluto in de verschillende huizen in de horoscoop, en door de verschillende aspecten die er gemaakt worden, met name via transits, telkens nieuwe gebiedjes in je horoscoop, en in jezelf, tot een niveau van zielswaarachtigheid te brengen, voorbij dit ene leven.

Het absurde van Pluto in Boogschutter is, dat de functie van Boogschutter iets totaal anders is dan dat wat Pluto beoogt:

Boogschutter als archetype

Het is op zich interessant om vast te stellen dat Boogschutter ingeklemd ligt tussen de tekens Schorpioen en Steenbok, tussen twee dierenriemtekens die beheerst worden door de twee inwijders (Pluto en Saturnus). Het lijkt wel een adempauze, een verademing, een verruiming tussen twee gebieden van inkeer in. Boogschutter en Tweelingen hebben overigens ook van alles te maken met het hele longsysteem, het gevoel van ruimte om te ademen. Het is overigens inderdaad de adem die de ziel (Schorpioen/Pluto) met het lichaam of het “zijn in de wereld” (Steenbok) verbindt. Het fenomeen van uittreden vindt bijvoorbeeld plaats als de adem rustig geworden is, als er bijna niet meer geademd wordt. Bij uittredingen maakt de ziel zich los van het lichaam. Tegelijkertijd is het zo dat een bewustzijn dat uittreedt, dit alleen kan doen als de gedachten verstild zijn. Er is een nauwe relatie tussen de adem en onze veelal rusteloze (Tweelingen) gedachten.

Als we het over de absolute waarheid zouden durven te hebben, dan komen we bij een gebied aan dat slechts waarneembaar is in bewustzijnsstaten van totale verstilling en ‘uittreding’ of in ieder geval onthechting van de dagelijkse gedachten. In dit verband betekent Pluto in Boogschutter misschien wel in de diepste betekenis van het woord: de stilte achter de gedachten. Het verstillen van de gedachten… zichtbaar in de buitenwereld als het omgekeerde — een enorm opbloeien van onderlinge uitwisseling, communicatie en informatie. Pluto roept extremen op. Een diep innerlijk weten, dat juist verstild is, en in Boogschutter straks: een enorme expansie van publicatie van ideeën, van meningen, van filosofieen. (NB: tijdens het schrijven van deze lezing in 1995 had ik nog geen idee dat het Internet werkelijk zulke vormen aan zou nemen als het inmiddels doet).

Psychologisch heeft Boogschutter te maken met het vermogen om je in de buitenwereld te begeven, om te leven, om inderdaad – te ademen in de wereld in het groot. Boogschutter geeft je het vertrouwen dat je er als mens (als ego in feite) mag zijn. Zoals Schorpioen en Steenbok je boodschappen mee geeft dat je eigenlijk niets waard bent (als ego) en er “niet zou mogen zijn” om het wat zwart/wit uit te drukken, zo geeft Boogschutter het succes en het zelfvertrouwen dat er ook voor jou een plek is in deze uiterlijke wereld. Boogschutter voelt goed aan. Voor ons ego. Voor onze gezondheid in een lichaam, dus voor onze lichamelijke staat, dat met dit ene leven te maken heeft.

Wij krijgen bij Boogschutter boodschappen dat we ergens goed in zijn, en dat stimuleert ons om in ons zelf te geloven. Dit komt tot uitdrukking in het gebied van de horoscoop waar Boogschutter staat. Het huis wat Boogschutter op de cusp staat is het gebied in je leven waar je altijd vol vertrouwen bent, bijna als geheel vanzelfsprekend er van uit gaat dat je daar goed in bent.

Boogschutter, en ook Jupiter – die de heerser is van Boogschutter – is dus een adempauze op weg naar groei in het leven, die je ego een schouderklopje geeft, zodat je in ieder geval als ziel besluit dat niet alles op de aarde een tranendal is, en dat je tenminste durft te leven, of zelfs, durft te incarneren.

Pluto en Boogschutter gecombineerd

Het kan na verloop van tijd echter ook zo worden, dat we verstrikt raken in het gevoel ergens goed in te zijn, zodanig dat we niet meer open staan voor verdere lessen, voor meer wijsheid. We denken dan alles al te kunnen, de wijsheid in pacht te hebben en dan wordt Boogschutter een kwaliteit waar het begrip ‘nederigheid’ dwars op staat en waar het woord ‘bescheidenheid” niet bepaald bij thuis hoort. (doet het natuurlijk ook niet met Maagd er vierkant op:-) We kunnen ons inderdaad toch al nauwelijks voorstellen dat Boogschutter en ‘bescheidenheid’ principes zijn die met elkaar te maken hebben. Het tegendeel is eerder waar. Boogschutter kan zelfs, zeker samen met de extreme kwaliteit van Pluto, een zogenaamd ‘opgeblazen ego’ geven. Het psychologische fenomeen van het ‘opgeblazen ego’ is een typische uitwerking van Pluto in Boogschutter. En dan krijg je vervolgens een ego dat totaal implodeert, naar binnen toe, en waar niets van overblijft. En dan ontstaat er in dat niets en in die leegte: openheid, en de bereidheid te luisteren.

Als wijsheid en inzicht immers bij Boogschutter zouden horen, dan is het toch vreemd dat je bij wijsheid en inzicht aan een tamelijk ‘ingekeerde’ kwaliteit denkt, waar het ego nederigheid kent, niet ten opzichte van andere mensen, maar ten opzichte van God of de Kosmos of de totale schepping. Een openstaan voor wijsheid groter dan jezelf, weerspiegeld op aarde door het openstaan van een student voor een leermeester of docent op school. En op het menselijke vlak dan prompt geconfronteerd worden met mensen die je de macht hebt gegeven (Pluto) om jouw overtuigingen bij te kleuren (Boogschutter). De mensen die de macht hebben (Pluto) om de meningen van andere mensen te beïnvloeden (Pluto) hebben die macht maar om één reden gekregen: namelijk als een test van de kosmos om te kijken hoe zij omgaan met macht op dat vlak. Maak je misbruik van macht?, of is jouw macht gebaseerd op, opnieuw, waarheid? Iedereen van ons heeft wel ergens herinnering aan misbruik van macht op het gebied van kennis. Misschien wel om de eenvoudige reden dat ons collectieve oerverleden, het verleden van de zielen die nu op Aarde zijn (tijdens en na WOII geboren) Atlantisch is van oorsprong. We zijn huiverig voor het nemen van macht met betrekking tot het poneren van onze visies en tegelijkertijd hebben we mogelijk nog negatieve gevoelens over andere mensen of situaties in het verleden waar wij zelf slachtoffer waren van misbruik van macht op politiek, juridisch of onderwijsgebied (allemaal Boogschutter-fenomenen).

In ons eigen leven ervaren we Pluto telkens als een ongelooflijke test, die ogenschijnlijk aan de buitenkant alles probeert onderuit te halen en ons het gevoel geeft dat er niets van ons overblijft. Als de test van Pluto in Boogschutter plaats vindt, dan kan het dus heel goed zijn dat er van onze overtuigingen niets overeind blijft staan. Dat onze perceptie, ons waarnemingsvermogen zich daardoor opent voor werkelijk nieuwe horizonten, die meer compassie en begrip voor verschillende visies op kan brengen. Om een voorbeeld te geven: ik vertelde een groep mensen onlangs dat ik in bepaalde opzichten helemaal niet zo optimistisch was over Pluto in Boogschutter. Als Boogschutter bijvoorbeeld met hoop en betekenisvolheid te maken heeft, dan kan Piuto in Boogschutter zelfs de extreme wanhoop symboliseren, en totale betekenisloosheid. Vervolgens vertelde ik dat misschien wel het enige dat zichtbaar gaat worden in onze communicatie circuits is dat er eigenlijk heel weinig betekenis en zinvolheid en heel weinig visie aanwezig is, bijvoorbeeld in onze schoolsystemen. Met het computerinformatietijdperk zijn we bezig met kennis zonder enige betekenis, tot in het extreme toe. Ik krijg dan visioenen van krioelende mensen die eigenlijk de kluts kwijt zijn, en ook niet meer weten waar ze mee bezig zijn, omdat er een basisfilosofie over hoe we nu eigenlijk in het leven staan ontbreekt, omdat we ons zo weinig ingebed voelen in een groter zinvol betekenisvol geheel. En terwijl ik dat vertelde aan die groep mensen, zeiden er een heleboel: “he, he, eindelijk, het zal tijd worden dat er eens wat verandert met betrekking tot schoolsystemen”, en het leek wel of ze vol verwachting en hoop waren dat de wereld om hen heen zich zou gaan verbeteren. De manier waarop ze dit zeiden was echter tegelijkertijd sterk veroordelend. Nu zeg ik niet dat je alles maar moet goedkeuren wat er ook maar gebeurt (integendeel), en dat het leven hier op de wereld zo’n fantastische plek is waar we ook dankbaar voor zouden kunnen zijn, maar ik probeer aan te geven, dat er in onze meningen over van alles en nog wat, simpelweg heel veel veroordeling ligt van anderen, zelfs als we van onszelf denken dat we heel ruimdenkend zijn. Je kunt het veroordelen bijna “horen” in de stem van een ander – als je werkelijk luistert. Omdat elk mens reageert op die onderlaag die we horen maar rationeel niet altijd in de gaten hebben, omdat we naar de letterlijke woorden luisteren, en niet naar de toon ervan, terwijl we daar niet-verbaal weer wel op reageren, stikt het natuurlijk van de miscommunicatie in de wereld. En je hebt er geen idee van hoezeer wij in onze maatschappijvisie en in onze maatschappijkritiek vol zitten met veroordelingen en meningen.

Vertrouwen & zelfvertrouwen

Eerder zei ik al dat Boogschutter te maken heeft met zelfvertrouwen. Over het algemeen ervaren wij goedkeuring van de buitenwereld voor alles wat we ondernemen op het vlak waar Boogschutter staat in je horoscoop. Stel bijvoorbeeld dat je Boogschutter op het 11e huis hebt staan. Dat kan betekenen dat je je makkelijk onder groepen mensen beweegt, dat je goede vrienden hebt, en dat dat een gebied is in je leven waar alles gezond en succesvol verloopt. Je weet niet beter of de dingen op het vlak van verenigingsleven, van vrienden, van het in groepen je mening durven te geven, gaan voor de wind. Als uitgerekend dat het gebied is in je horoscoop waar alles voor de wind gaat, dan ontleen je ook heel veel zelfvertrouwen aan juist dit gebied in je horoscoop. En als uitgerekend daar Pluto door heen gaat wandelen, dan kon het wel eens zo zijn, dat juist dat gebied open staat voor bommetjes op je zelfvertrouwen, vooral als het om een zelfvertrouwen gaat dat gebaseerd is op ego.

Zo kun je Boogschutter op het 10e huis hebben, en een tamelijk sterk zelfvertrouwen ontlenen aan je positie in de maatschappij, maar als dat opeens uitgedaagd gaat worden, waar haal je dan je zelfvertrouwen vandaan? Als je helemaal op jezelf teruggegooid wordt en zelf je uiterlijke beroepsleven even ten prooi is aan een gigantische confrontatie?

Stel dat je Boogschutter op het 9e huis hebt, dan ben je iemand die over het algemeen met vrij veel gemak je eigen visie naar buiten brengt, en ook vrij veel vertrouwen hebt in je vermogen om visies uit te wisselen met andere culturen. Je durft, en hebt moed, daar waar Boogschutter staat. Wat gebeurt er als Pluto daardoor heen komt en je doet inzien dat je meningen geheel aan revisie toe zijn? Durf je dat in te zien?

Met Boogschutter op het 8e huis heb je over het algemeen vrij veel zelfvertrouwen om de diepte in te duiken: om bijvoorbeeld psychologisch diep bij een ander binnen te dringen, of om met vrij veel zelfvertrouwen occulte wetenschap te beoefenen. Wat gebeurt er als je opeens geconfronteerd wordt met de macht van het duister met Pluto door het 8e huis heen?

Als je Boogschutter op het 7e huis hebt staan, heb je over het algemeen een succesvol relationeel leven. Pluto door het 7e huis behoeft bijna geen betoog: het probeert je via relaties tot een dieper inzicht in relationele patronen te brengen, maar als het ook nog eens in Boogschutter gebeurt, kon je wel eens een tijdje lang helemaal de weg kwijt zijn, omdat je innerlijk eigenlijk altijd de overtuiging had dat jij gelijk had, en daar veel vertrouwen aan ontleende, en wat als het anders is?

Met Boogschutter op het 6e huis kun je altijd vrij veel vertrouwen en optimisme hebben gehad in het vinden van een werkkring, of m.b.t. je gezondheid. Wat als dat vertrouwen op de proef gesteld wordt?

Boogschutter heeft dus met zelfvertrouwen te maken, met het vertrouwen dat we in ons ego hebben, het vertrouwen dat we er als mens mogen zijn tussen alle andere mensen. Pluto echter vraagt om je vertrouwen een stapje dichter bij God te brengen, om meer vertrouwen te hebben in de Bron van alle Bestaan dan in je eigen ego. Om meer vertrouwen in je geweten en je intuïtie te hebben, dan in je denken dat gebaseerd is op emotionele en automatische behoeftepatronen. De strijd tussen ego-vertrouwen en waarachtig vertrouwen in een God zelf, is het belangrijkste kenmerk van Pluto in Boogschutter.

Stel dat je Boogschutter op het 12e huis hebt staan, met Pluto daarin zou je bijna kunnen gaan twijfelen aan God zelf, en dat is dan ook in wezen de diepste ervaring die mensen hebben met Pluto in 12, met name als het om een transit gaat: het totale duister ingetrokken kunnen worden, het afgesneden worden van een bron, zodat elk vertrouwen dat je had op zijn kop komt te staan, en je gaat twijfelen aan het bestaan van God zelf. Je wordt, met andere woorden, getest, of je op het allerlaatste moment nog vertrouwen durft te hebben. Pluto is een ultieme test. In dit verband zou je bijvoorbeeld aan de kruisiging van Jezus kunnen denken, die aan het eind van zijn fysieke bestaan, aan het kruis verzuchtte: “Vader, vader waarom hebt Gij mij verlaten” Zijn diepste overtuiging bleek even te wankelen op dat moment. Zelfs als je door God en iedereen verlaten lijkt te worden, durf je dan nog steeds te vertrouwen?